Sinds de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed onderzoek doet in het kader van Verkenning Post 65, is de interesse en waardering voor het erfgoed uit de periode ná 1965 gegroeid, vooral onder erfgoeddeskundigen. Enkele gemeenten hebben inmiddels een begin gemaakt met een inventarisatie van jong erfgoed binnen de eigen gemeentegrenzen, want een goed gedocumenteerde en met kennis onderbouwde inventarisatie stelt in staat om adequaat te reageren op ruimtelijke ontwikkelingen, gerichte vervolg- en onderzoeksvragen te stellen en het behoud van erfgoed beter te kunnen borgen in het cultuurhistorisch beleid en de nieuwe omgevingsvisie.

Het stationspostgebouw is onderdeel van een relatief smal gebied ten westen van de Arnhemse binnenstad, dat ligt ingeklemd tussen spoorbundels en de rivier de Rijn. In dit gebied komen de zuidrand van de Veluwse stuwwal en de Rijn bij elkaar, wat voor grote hoogteverschillen zorgt. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg het stationsgebouw een belangrijke rol in het stedenbouwkundige concept voor de stationsomgeving. Als een soort grote keermuur aan het uiteinde van de Zandberg is het een overgangselement naar het geëgaliseerde Stationsplein-West.

Het postgebouw werd in 1953 ontworpen door architect Hendrik Engberts van de Rijksgebouwendienst als een functionele postfabriek en representatief kantoorgebouw in één. De architectuur is onberispelijk, waardig en streng, precies zoals het Rijk zich in deze periode graag profileerde. In 1990 verbouwde Martin van Dort van de Rijksgebouwendienst de bovenste drie verdiepingen voor de vestiging van hun regiokantoor tot een kleurrijke postmoderne werkruimte met ‘een rood blok’, ‘een blauwe doos’ en ‘een gele pyramide’.

Het Hofplein is een van de meest iconische plekken in het Rotterdamse stadscentrum. In het Basisplan 1946 werd het van het gedroomde stedenbouwkundig hoogtepunt van de stad gereduceerd tot een puur monofunctionele verkeersrotonde. Het is een verkeersplein dat overal ‘tussen’ ligt en waarvan de kwaliteit ligt in de afleesbaarheid van opeenvolgende stadsvisies, de stedenbouwkundige gelaagdheid en de veelvormigheid van de architectuur.

In de cultuurhistorische verkenning is het Hofplein minutieus ontleedt. Hoe ‘lees’ je deze plek? Welk ruimtelijk uitgangspunt lag er aan ten grondslag en wat is de waarde van zowel de stedenbouwkundige opzet als de gebouwen die aan het plein staan? De relatie met het Weena – Rotterdams eigen La Défense, maar dan middenin het stadscentrum – is sterk. Binnen het stelsel van naoorlogse boulevards werd het Weena als veruit de belangrijkste gezien. Het zou met zijn ongekende breedte van negentig meter fungeren als ‘een waarlijk grootsche entree’ tot de stad, in de hoofden van de ontwerpers vergelijkbaar met het Damrak in Amsterdam.

Het Weena werd uiteindelijk slechts deels bebouwd aan de zuidzijde, terwijl de gehele zone aan de noordwand bewust voor de wensen van een volgende generatie werd gereserveerd. Toch hield de droom van het Weena als hét vermaakscentrum van de stad stand. Het was een van de uitgangspunten voor het in 1981 gepresenteerde plan van de Weenaboulevard. Pas in de uitvoering ging het mis, toen van het hechte ruimtelijk-functionele systeem dat het boulevardmodel voorstelde, alleen de ruimtelijke component overbleef.

Interieur Domkerk Utrecht

De Domkerk, in gebruik en in eigendom bij de Protestantse Gemeente Utrecht, is een vitaal onderdeel van het Utrechtse kerklandschap. Het is niet alleen een kerkgebouw, het dubbelt als concertruimte en toeristische trekpleister met souvenirwinkel en plek voor een kop koffie. De laatste keer dat integraal werd nagedacht over de organisatie van deze functies, en de inrichting ervan, was in de jaren 1980. Het inspiratiedocument bestaat uit twee delen. Het eerste deel is de ontwikkelingsgeschiedenis, waar in zeven fasen de belangrijkste omslagmomenten en visies op het interieur zijn weergegeven en beschreven. Per fase laat een schetsplattegrond de inrichting in die periode zien. Elke fase sluit af met de erfenissen (dat kunnen ruimtelijke karakteristieken, functionaliteiten of interieurelementen zijn) in het huidige interieur van de Domkerk.

Het doel van dit hoofdstuk is niet alleen een inzicht te krijgen in de overweldigende historische gelaagdheid van het interieur van de Domkerk, maar ook zicht op de impact van de opeenvolgende restauratie- en ontwerpvisies op het interieur. In een beeldvergelijking zijn schilderijen en foto's uit verschillende tijdsfasen naast elkaar gezet, van telkens een specifieke plek of hoek in het gebouw. Zo zijn de steeds wisselende gedaanten ervan inzichtelijk gemaakt. Vanuit de kennis, analyse en waardering van het interieur volgt het tweede deel, waarin richting wordt gegeven aan het denken over veranderingen in het interieur.